BBB-senator nam tientallen kritische Kamervragen integraal over van een lobbygroep. ‘Ik lees en ik denk: dit is scherp, dit is slim’ (2024)

BBB-senator Eric Kemperman heeft onder eigen naam tientallen kritische Kamervragen ingediend over de Wet betaalbare huur, die in werkelijkheid werden opgesteld door Vastgoed Belang, vereniging van particuliere verhuurders. Dat blijkt uit onderzoek naar deze documenten van Kemperman, die in bezit zijn van NRC.

De wet van demissionair minister Hugo de Jonge (CDA), die middenhuurwoningen reguleert en 1 juli moet ingaan, wordt dinsdag behandeld in de Eerste Kamer.

Kemperman (59), sinds een jaar politicus voor de BoerBurgerBeweging, bevestigt telefonisch dat Vastgoed Belang deze vragen heeft opgesteld. „Ja, klopt. Ik krijg heel veel ondersteuning van de juristen van Vastgoed Belang.” Hij ziet daar geen belangenverstrengeling in. „Ik zit misschien wat apolitiek in de wedstrijd”, zegt de senator, zelf particulier verhuurder met een handvol woningen in onder meer Ede. Hij wordt niet voor zijn verdiensten door Vastgoed Belang betaald, antwoordt hij desgevraagd. „Ik ben blij dat u de vraag stelt. Het antwoord is nee.”

Kemperman zegt vele mails te krijgen van particuliere verhuurders die „hard worden getroffen” door regelgeving, met name de Wet betaalbare huur. Hij schaamt zich niet dat hij voor hen opkomt, en is zelf ook „een kleine belegger”, zegt hij. „Dat mag, dat is niet verboden. Als je daar maar transparant over bent, dat ben ik. Maar dat betekent dat ik aan den lijve ondervind wat die verschillende wetten allemaal doen.”

Ook Vastgoed Belang bevestigt dat het in overleg met Kemperman vragen voor hem heeft opgesteld, zegt directeur public affairs Kavish Partiman, zelf CDA-fractievoorzitter in de gemeenteraad van Den Haag. Partiman zegt met verschillende politieke partijen contact te hebben gehad. „We hebben meerdere fracties gesproken in de Eerste Kamer. Ik vind het niet mijn plek om aan te geven wie we allemaal spreken en wie we allemaal vragen sturen.”

‘Doorgeefluik’

Het komt vaker voor dat politici zich laten helpen door belangenorganisaties, maar niet dat ze hun vragen zo traceerbaar en integraal overnemen als Kemperman. Kamerleden moeten de schijn van belangenverstrengeling voorkomen. Ze mogen de belangen van specifieke groepen behartigen, maar niet zonder het algemeen belang uit het oog te verliezen.

Demissionair minister De Jonge noemt het nieuws over Kemperman en Vastgoed Belang „zorgelijk”. „Het stellen van parlementaire vragen is een belangrijk instrument dat is voorbehouden aan de Eerste en Tweede Kamer”, zegt hij. „Daar moet zorgvuldig mee omgegaan worden. Het gebruik ervan als doorgeefluik voor de lobby van een belangenorganisatie voor vastgoedondernemers deugt gewoon niet.”

De Wet betaalbare huur werd eind april aangenomen door de Tweede Kamer; tegen waren BBB, VVD, JA21, FVD en SGP. Het is een uitbreiding van het ‘puntensysteem’ in de sociale huur naar middenhuur.

Vrije huurwoningen tot en met 186 punten kunnen zo maximaal 1.123 euro per maand gaan kosten. Als de Eerste Kamer de wet ook aanneemt, wordt deze uitgevoerd onder de opvolger van De Jonge: BBB’er Mona Keijzer, beoogd minister van Volkshuisvesting én partijgenoot van Kemperman.

De wet krijgt veel kritiek uit de vastgoedsector, omdat hij een inbreuk op het eigendomsrecht zou zijn, en omdat hij huuropbrengsten aan banden legt. De Raad van State waarschuwde eerder voor de verkoop van huurwoningen en minder nieuwbouwhuurwoningen, omdat verhuur minder lucratief wordt.

Kemperman werkte ruim 25 jaar als interim-manager voor grote projecten en organisaties, zoals de Betuweroute, Maasvlakte 2 en de renovatie van het Rijksmuseum, zo staat op de site van BBB. Hij is lid van de raden van commissarissen van drie woningcorporaties.

Vragensets

In totaal heeft Kemperman eind mei en begin juni ongeveer vijftig vragen ingediend over de Wet betaalbare huur. Zo’n 65 pagina’s aan tekst die grotendeels van Vastgoed Belang komen, wat er niet bijstaat.

Uit de metadata blijkt dat de vragensets oorspronkelijk zijn gemaakt door Bart Rijgwart, senior beleidsadviseur van Vastgoed Belang. Deze vereniging heeft een paar duizend leden die zo’n miljoen particuliere woningen verhuren, volgens het Jaaroverzicht 2023. Voorzitter van Vastgoed Belang was tot 1 juni Jack de Vries, nu burgemeester van Maassluis.

Uit tekstanalyse door NRC blijkt dat een passage in de vragen van Kemperman letterlijk uit een persbericht van Vastgoed Belang van 25 april komt: „De Raad van State heeft er in zijn advies op gewezen dat de regering niet overtuigend heeft gemotiveerd waarom het wetsvoorstel effectief is en dat risico’s onvoldoende zijn ondervangen.”

Algemeen weerspiegelen Kempermans vragen de vaste tegenargumenten van Vastgoed Belang. Zo zou de wet niet doelmatig zijn, geen „fair balance” hebben en geen redelijke overgangstermijn. Verder staat in de vragen dat Vastgoed Belang in 2022 een alternatief heeft aangedragen om de doelen van de Wet betaalbare huur te bereiken.

Het gebruik van Kamervragen als doorgeefluik voor een belangenorganisatie deugt gewoon niet

Zelf alle wetgeving wegen, is voor een senator ondoenlijk, zegt Kemperman – al is BBB met zestien zetels de grootste fractie in de Eerste Kamer. „Ik vind het ongelooflijk moeilijk om het allemaal te verstouwen en om het allemaal te overzien.” Hij noemt het een „ongelijk spel” dat demissionair minister De Jonge „tientallen van zijn beste juristen en ambtenaren” kan inzetten.

Inhoudelijk is Kemperman het „volledig eens” met de vragen die Vastgoed Belang heeft opgesteld. „Ik lees, en ik denk: potverdikke hee, dit is scherp, dit is slim. Dat had ik zelf niet kunnen bedenken, maar het is wel waar.” Hij zegt de vragen „ruw” doorgestuurd te hebben voor beantwoording door minister De Jonge. „Ik redigeer dat niet.” „Dat betekent dat we heel goede vragen hebben gesteld, waarschijnlijk”, reageert Partiman namens Vastgoed Belang.

Ook zegt Kemperman dat hij dit openlijk heeft besproken met een medewerker van De Jonge. Volgens een woordvoerder van het ministerie ging het juist andersom, blijkt uit een schriftelijke reactie. „Het ministerie heeft dhr. Kemperman erop gewezen na ontvangst van de eerste set vragen, dat in de documenteigenschappen zichtbaar was dat de vragen door Vastgoed Belang waren opgesteld. Ook bij de tweede set vragen bleek duidelijk dat deze gesteld zijn door Vastgoed Belang.”

Correctie: In een eerdere versie van dit artikel stond onterecht dat Kamerleden volgens artikel 50 van de Grondwet niet alleen belangen van bepaalde doelgroepen, maar het belang van alle Nederlanders moeten dienen. Dit is aangepast in dit artikel.